Cumhuriyet ve Bursa

Kıymetli okur…

Büyük Önder Atatürk’ün;

Daha 1919’da Erzurum Kongresi sürerken, kader arkadaşlarından Mazhar Müfit Kansu’ya sırrını verdiği “zaferden sonra” ilan edilecek Cumhuriyet’e giden yolda Bursa’nın önemli bir yeri vardır.

Çünkü cumhuriyetimizin ilk işaret fişeği Bursa’dan atılmıştır.

Düşmanın Batı Anadolu’dan tamamen temizlenmesi ve Mudanya Mütarekesi’nin hemen ardından 17 Ekim 1922’de Bursa’ya gelen ve binlerce kişi tarafından karşılanan Atatürk, o gün halka hitaben yaptığı konuşmada özellikle şu vurguyu yapmıştır:

“Bugün mutluluğunu duyduğumuz zaferi, ulusumuzun kararlılık ve kutsal inanç gücü ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Ordularının süngüleri kazanmıştır. Üzerinde başka türlü hiçbir güç, hiçbir baskı yoktur ve olmamıştır. Ulusun ve ordularının yeteneği, bütün ulusal emellerimizi elde edecek derecededir…”

Özetle bu tarihi konuşma;

Mustafa Kemal Paşa’nın henüz ülke işgal altındayken Erzurum’da 7-8 Temmuz 1919'da sabaha karşı beraberindeki Mazhar Müfit Kansu’yla paylaştığı “Zaferden sonra şekl-i hükümet, Cumhuriyet olacaktır” sırrının artık açıktan ilanı anlamına geliyordu.

Çünkü Paşa, konuşmasında net bir şekilde “Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin üzerinde başka hiçbir güç ve baskının olamayacağı vurgusunu” yapıyor, “saltanata karşı ulusal egemenlik ilkesinin ne denli önemli olduğuna” işaret ediyordu.

Nitekim 17-29 Ekim 1922 tarihleri arasında karargahını Bursa’ya kuran Atatürk, Ankara Hükümeti'nin temsilcisi sıfatıyla, saltanatın kaldırıldığını Sultan Vahdettin'e tebliğ için Refet Bele’yi İstanbul’a gönderiyor, İsmet İnönü başkanlığındaki Lozan heyetini de belirlemiş oluyordu.

Nihayetinde Büyük Önder, 29 Ekim 1922’de Bursa’dan ayrılıyor ve tam bir yıl sonra yani 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet rejimi resmen ilan ediliyordu.

Evet; Sırrı Erzurum’da verilen, işaret fişeği Bursa’dan atılan Cumhuriyetimizin 101. yaşı kutlu olsun…

***

“Geçmişini inkâr etme, beddua alırsın; ona saygı göster, akıl bulursun; yedi atanı bilmezsen köksüz kalırsın" der atalarımız.

Bu sözden hareketle Şehrengiz’in 149. sayısında geçmişi inkâr edenlere inat, işgal yıllarında İngiltere’nin bir projesi olarak:

Anadolu’da kurulmak istenen Sultan’a bağlı, Hıristiyan bir vali tarafından yönetilecek, ordusu Yunan askerlerinin kontrolünde olacak Bursa Merkezli Özerk Anadolu Devleti konusunu ele aldık.

Bugüne kadar pek gündeme getirilmeyen bu konuyu, Bursa Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saime Yüceer’in oldukça detaylı makalesiyle sayfalarımıza taşıdık.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan itibaren Bursa ve Mudanya'da yaşamlarını sürdüren Gerçekçi Ailesi’nin bir ferdi olan Gazeteci Yavuz Gerçekçi, Mudanya’nın görsel hafızasının baş aktörlerini ve hayat hikayelerini Şehrengiz okurlarıyla paylaştı…

Araştırmacı Yazar Ömer Faruk Dinçel de Bursa ile anılan kestanenin antik çağdan günümüze hikayesini ve Türk kültüründeki yerini kaleme aldı.

Ayrıca Araştırmacı Yazar Kenan Yetişen’in Moskova’da düzenlenen ve Bursa’dan Masters Kılıç Kalkan Derneği ile İnegöl Mehter Takımı’nın katıldığı Geleneksel Spasskaya Tower Festivali’ne ilişkin izlenimleri de dikkatinizi çekecektir.

Özetle yine dopdolu bir içerikle huzurlarınızdayız.

Keyifli okumalar!

***

29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız kutlu olsun…